۷ مرحله مهم در فرایند تصمیم گیری را در این مقاله با دقت مطالعه فرمایید.
زیرا فرایند تصمیم گیری روشی برای جمع آوری اطلاعات، ارزیابی گزینه های جایگزین و انتخاب نهایی با هدف گرفتن بهترین تصمیم ممکن است.
در این مقاله، فرایند گام به گام نحوه تصمیم گیری خوب را شرح می دهیم و روش های مختلف تصمیم گیری را توضیح می دهیم.
ما هر روز تصمیم می گیریم. با اتوبوس به محل کار بروید یا با ماشین شخصی؟ بستنی شکلاتی بخوریم و یا وانیلی؟ لباس رسمی بپوشیم یا اسپرت؟
تا زمانی که بخواهیم تصمیمات ساده و کوچکی بگیریم، مشکلی پیش نمی آید، اما چگونه می توانیم تصمیمات چالش برانگیزتری بگیریم؟
در کسب و کار، تصمیم گیری به سادگی انتخاب نوع قهوه ای که می خواهیم بخوریم نیست. به همین دلیل است که درک فرایند کامل تصمیم گیری بسیار مهم است.
فرایند تصمیم گیری چیست؟
فرایند تصمیم گیری روش جمع آوری اطلاعات، ارزیابی گزینه های جایگزین و در نهایت انتخاب نهایی است.
فرآیند هفت مرحله ای زیر برای تصمیم گیری های چالش برانگیز است که چندین ذینفع را درگیر می کند.
هفت مرحله فرایند تصمیم گیری به شرح زیر است:
مرحله ۱: تصمیمی که باید گرفته شود را مشخص کنید
هنگامی که تصمیم را شناسایی می کنید، چند سوال از خود بپرسید:
- مشکلی که باید حل شود چیست؟
- هدفی که با اجرای این تصمیم قصد دارید به آن برسید چیست؟
- موفقیت را چگونه می توان ارزیابی کرد؟
این سوالات همگی تکنیک های هدف گذاری مشترکی هستند که در نهایت به شما کمک می کنند تا راه حل های ممکن را پیدا کنید. وقتی مشکل به وضوح تعریف شد، اطلاعات بیشتری در اختیار خواهید داشت تا بهترین تصمیم را برای حل مشکل بگیرید.
مرحله ۲: جمع آوری اطلاعات مرتبط
جمع آوری اطلاعات مربوط به تصمیمی که قرار است گرفته شود، گام مهمی برای تصمیم گیری آگاهانه است. آیا تیم شما اطلاعات تاریخی در رابطه با این موضوع دارد؟ آیا قبلاً کسی برای حل این مشکل تلاش کرده است؟
همچنین مهم است که به دنبال اطلاعات خارج از تیم یا سازمان خود باشید. تصمیم گیری موثر نیازمند اطلاعاتی از منابع مختلف است. منابع خارجی را پیدا کنید، خواه انجام تحقیقات بازار، کار با یک مشاور یا صحبت با همکارانی در یک سازمان متفاوت که تجربه مرتبط دارند. جمع آوری اطلاعات به تیم شما کمک می کند تا راه حل های مختلف برای مشکل شما را شناسایی کند.
همین طور بخوانید: زمان بازنگری ساختار سازمانی
مرحله ۳: راه حل های جایگزین را شناسایی کنید
این مرحله از شما می‌خواهد که به دنبال راه‌حل‌های مختلف برای مشکل مورد نظر باشید. یافتن بیش از یک جایگزین ممکن در هنگام تصمیم گیری بسیار مهم است، زیرا ذینفعان مختلف ممکن است بسته به نقش خود نیازهای متفاوتی داشته باشند. به عنوان مثال، اگر یک سازمان بدنبال یک ابزار مدیریتی است، تیم یا دپارتمان طراحی ممکن است نیازهای متفاوتی نسبت به یک دپارتمان تحقیق و توسعه داشته باشد.
مرحله ۴: شواهد را بسنجید
زمانی که شما همه راه حل های مختلفی را که به ذهن تان خطور کرده است را تجزیه و تحلیل می کنید تا ببینید هر راه حل چگونه مشکل شما را حل می کند. تیم شما، شروع به شناسایی مزایا و معایب هر گزینه می کند و در نهایت انتخاب های بهینه را بر می گزیند.
چند روش متداول وجود دارد که تیم شما می تواند شواهد گزینه ها را تجزیه و تحلیل و سنجش کند:
- بررسی مزایا و معایب هر راه حل
- تحلیل SWOT
- ماتریس تصمیم گیری
مرحله ۵: از بین گزینه ها انتخاب کنید
قدم بعدی این است که تصمیم نهایی خود را بگیرید. تمام اطلاعاتی را که جمع آوری کرده اید و اینکه چگونه این تصمیم ممکن است بر هر ذینفع تاثیر بگذارد را در نظر بگیرید.
گاهی اوقات تصمیم درست، انتخاب یکی از گزینه ها نیست، بلکه ترکیبی از چند گزینه مختلف است. تصمیم‌گیری مؤثر شامل حل خلاقانه مسئله و تفکر خارج از چارچوب است، بنابراین خود یا تیم‌های تان را به گزینه‌های موجود، محدود نکنید.
مرحله ۶: اقدام کنید
هنگامی که تصمیم گیرنده نهایی چراغ سبز نشان می دهد، زمان آن است که راه حل را عملی کنید. برای ایجاد یک برنامه اجرایی وقت بگذارید. سپس وقت آن است که برنامه خود را عملی کنید و پیشرفت را زیر نظر بگیرید تا مشخص کنید آیا این تصمیم خوب بوده است یا خیر.
مرحله ۷: تصمیم خود و تأثیر آن (هم خوب و هم بد) را مرور کنید
پس از تصمیم گیری، می توانید معیارهای موفقیتی را که در مرحله ۱ بیان شد را زیر نظر بگیرید. به این ترتیب تعیین می کنید که آیا این راه حل با معیارهای موفقیت تیم شما مطابقت دارد یا خیر.
از دست ندهید: رابطه بین ساختار سازمانی و استراتژی
در اینجا چند سؤال وجود دارد که باید هنگام بررسی تصمیم خود در نظر بگیرید:
- آیا مشکلی را که تیم شما در مرحله اول شناسایی کرده بود، حل کرد؟
- آیا این تصمیم تاثیر مثبت یا منفی بر تیم شما داشته است؟
- کدام ذینفعان از این تصمیم منتفع شدند؟ و کدام ها تحت تاثیر منفی قرار گرفتند؟
انواع مدل های تصمیم گیری
در حالی که بیشتر مدل‌های تصمیم‌گیری حول همان هفت مرحله می‌چرخند، در ادامه چند روش مختلف برای کمک به تصمیم‌گیری بهتر مطرح شده است:
مدل های تصمیم گیری منطقی
این نوع مدل تصمیم گیری رایج ترین نوع است که می بینید. منطقی و متوالی است. هفت مرحله ذکر شده در بالا نمونه ای از مدل تصمیم گیری منطقی است.
زمانی که تصمیم شما تاثیر زیادی بر تیم شما دارد و باید نتایج را به حداکثر برسانید، این بهترین نوع فرایند تصمیم گیری است که باید از آن استفاده کنید. این امر مستلزم آن است که طیف گسترده ای از دیدگاه ها را با کمی تعصب در نظر بگیرید تا بتوانید بهترین تصمیم ممکن را بگیرید.
مدل های تصمیم گیری بصری
این نوع از مدل تصمیم گیری نه توسط اطلاعات یا داده ها، بلکه توسط غرایز درونی اتخاذ می شود. این شکل از تصمیم گیری برای شکل دادن به غرایز قوی نیاز به تجربه قبلی و شناخت الگوها دارد.
این نوع تصمیم گیری اغلب توسط تصمیم گیرندگانی انجام می شود که تجربه زیادی در مورد مشکلات مشابه دارند. آنها قبلاً با راه حلی که به دنبال پیاده سازی آن هستند موفقیت ثابتی داشته اند.
مدل تصمیم گیری خلاقانه
مدل تصمیم گیری خلاق شامل جمع آوری اطلاعات و بینش در مورد یک مشکل و ارائه ایده های بالقوه برای حل مشکل است و مشابه مدل تصمیم گیری منطقی است.
تفاوت در اینجا این است که تصمیم گیرنده به جای شناسایی مزایا و معایب هر گزینه، وارد دوره ای می شود که در آن سعی می کند به هیچ وجه فعالانه به راه حل فکر نکند. هدف این است که ضمیر ناخودآگاه آنها را به دست بگیرد و آنها را به سمت تصمیم درست هدایت کند، مشابه مدل تصمیم گیری شهودی.
این موقعیت بهتر است در یک فرایند تکراری استفاده شود تا تیم ها بتوانند راه حل های خود را آزمایش کنند و با تغییر شرایط سازگار شوند.
