مدیریت نقدینگی در بانک ها به توانایی یک بانک در انجام تعهدات مالی خود در زمان سررسید اشاره دارد. سلامت مالی برای همۀ کسب و کار از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و بانک‌ها ذاتاً در مورد نداشتن حاشیه امنیت و سود کافی حساس هستند.
مدیریت نقدینگی در بانک ها به ارزیابی عملکرد نهایی، محاسبه جریان وجوه نقد و از بین بردن سایر خطرات نقدینگی کمک می‌کند؛ اما مدیریت وجه نقد در بانک ها چگونه است و چرا تا این اندازه ضروری است. با غزال همراه باشید.
اهمیت مدیریت نقدینگی در بانک ها
ما نگران سطح نقدینگی بانک ها هستیم زیرا آن‌ها برای سیستم مالی مهم هستند. اگر بانک ها حاشیه ایمنی کافی نداشته باشند، ذاتاً حساس می‌شوند. ما در گذشته شاهد شکل شدید مشکلاتی بوده‌ایم که در صورت کاهش اعتبار در یک بحران، می‌تواند یک اقتصاد را متحمل خسارات‌های جبران ناپذیری کند.
مسلماً سرمایه ضروری‌ترین سپر ایمنی است. بدین دلیل که از منابع برای پَس گرفتن خسارات قابل توجه پشتیبانی می‌کند. نزدیک‌ترین علت از بین رفتن یک بانک، عمدتاً مسئله نقدینگی است که فعالیت یک بانک را نشانه می‌گیرد که ممکن است عدم توانایی دسترسی به بازارهای بدهی برای تأمین بودجه جدید را غیرممکن سازد.
مشخص است که ارزش اقتصادی دارایی‌های یک بانک باید بیش از حد کافی باشد تا بتواند تمام خواسته‌های خود را اجابت کند. بانک‌ها همیشه به کار خود ادامه می‌دهند زیرا یکی از اهداف اصلیشان در انجام تحولی کامل است که به عنوان واسطه زمانی نیز شناخته می‌شوند.
به عبارت ساده، بانک ها سپرده تقاضا و سایر وجوه کوتاه مدت را واگذار می‌کنند و در سررسیدهای طولانی‌تر آن‌ها را بازپرداخت می‌نمایند. تبدیل سررسید مفید است زیرا خانوارها و بنگاه‌های اقتصادی معمولاً برای میزان قابل توجهی از نقدینگی، انتخابی قوی دارند.
با این وجود بسیاری از فعالیت‌های مفید در اقتصاد برای چندین سال به تأمین اعتبار نیاز خواهند داشت. بانک‌ها بسته به این واقعیت که خانوارها و بنگاه‌ها به ندرت از نقدینگی خریداری شده استفاده می‌کنند.
از لحاظ تئوری، می‌توان همۀ سپرده‌های تقاضا را در یک روز پس گرفت اما مانده‌های متوسط آن‌ها در زمان‌های عادی ثبات قابل توجهی از خود نشان می‌دهد. بنابراین، بانک‌ها می‌توانند برای مدت طولانی‌تری وجوه را با اطمینان از نسبت سهولت در دسترس بودن سپرده‌ها یا سپرده‌های معادل در صورت نیاز از دیگران، با افزایش نرخ سپرده تأمین کنند.
اصول مدیریت نقدینگی
این‌ها اصول اساسی هستند که بانک‌ها باید برای مدیریت مؤثر نقدینگی اتخاذ کنند:
۱- بانک‌ها نیاز به ایجاد ساختار برای مدیریت نقدینگی دارند
- بانک‌ها باید روشی تصدیق شده برای مدیریت روزانه نقدینگی داشته باشند. آن‌ها باید این استراتژی را در سراسر شرکت برقرار سازند.
- یک هیئت مدیره باید این سیاست و سایر سیاست‌های قابل توجه مربوط به مدیریت نقدینگی را تصویب کند.
- برای اجرای استراتژی باید ساختار مدیریتی وجود داشته باشد.
- برای اندازه گیری، مشاهده، کنترل و گزارش خطر نقدینگی، باید سیستم‌های اطلاعاتی کافی در بانک‌ها وجود داشته باشند.
۲- بانک‌ها باید نیازهای خالص بودجه را اندازه گیری و کنترل کنند
- بانک‌ها باید فرایندی را برای تجزیه و تحلیل و نظارت بر نیاز خالص بودجه تأیید نمایند.
- آن‌ها باید نقدینگی را با استفاده از ترکیب سناریوها بررسی کنند.
- آن‌ها همچنین باید به طور دوره‌ای مفروضات مورد استفاده در مدیریت نقدینگی را بررسی کرده تا به این نتیجه برسند که معتبر هستند.
۳- بانک‌ها باید دسترسی به بازار را مدیریت کنند
بانک‌ها باید مرتباً تلاش‌های خود برای حفظ روابط با دارندگان نقدینگی ارزیابی کنند. موارد فوق برای حفظ تنوع در بدهی‌ها انجام می‌شوند و قصد دارند ظرفیت خود را برای فروش دارایی تضمین کنند.
۴- بانک‌ها باید برنامه‌های احتمالی داشته باشند
بانک‌ها باید برنامه‌های اضطراری داشته باشند که به استراتژی مدیریت بحران‌های نقدینگی بپردازند. این رویکرد باید شامل روش‌هایی برای جبران کمبود جریان نقدینگی در ملزومات باشد.
۵- بانک‌ها باید بدهی‌های ارزی خود را مدیریت کنند
- بانک‌ها باید یک سیستم برآورد، ردیابی و کنترل برای حوزه نقدینگی خود در ارزهای اصلی که در آن فعال هستند، داشته باشند.
- یک سیستم مناسب برای کنترل‌های داخلی، بر روند مدیریت ریسک نقدینگی آن باید وجود داشته باشد.
- باید مکانیزمی در نظر گرفته شود که از افشای اطلاعات کافی در مورد بانک اطمینان کافی داشته باشد. این برای مدیریت ادراک عمومی از کسب و کار و سالم بودن آن است.
روش‌های مدیریت نقدینگی در بانک ها
بانک‌ها روش‌های زیر را برای مدیریت ارز و نقدینگی خود اتخاذ می‌کنند:
۱- روش نقدی
- این پول از پول نقد در دسترسی است که توسط بانک نگهداری شده یا در بانک مرکزی (RBI) سپرده گذاری می‌شود.
- بانک‌ها مقدار وجوه نقدی که باید توسط یک بانک نگهداری شود را با مقررات قانونی تنظیم کرده و موسسات این مقررات را به عنوان نسبت نقدینگی قانونی (SLR) و نسبت ذخیره فعلی (CRR) شناسایی می‌کنند.
- تخصص عملی بانکداران نیز نقشی اساسی دارد. بانک‌ها در تصمیم گیری در مورد مقدار کافی نقدینگی که باید به عنوان پول نقد در دست داشته باشید، کمک می‌کنند.
- از این رو هر بانکی باید یک سیستم مدیریت کل وجه نقد را برای اندازه گیری و تنظیم نیازهای نقدینگی اتخاذ کند.
۲- سرمایه گذاری‌ها
- دستورالعمل‌های خاصی برای سرمایه گذاری توسط بانک‌ها در نظر گرفته شده‌اند. به لاوه، مدیریت وجه نقد نیز منوط به اقدامات SLR و CRR است.
۳- وام و پیش پرداخت
- بانک‌های تجاری به عنوان واسطه‌های مالی فعالیت می‌کنند.
- بانک‌ها از طریق چندین طرح سپرده وجوه جمع کرده و بخش اعظمی از این وجوه به عنوان اعتبار بانکی در چندین بخش اقتصاد گسترش می‌یابد.
- به نوعی بانک‌ها به عنوان متولی پس انداز و سرمایه‌های بیکار جامعه نیز فعالیت می‌کنند.
- کیفیت سبد اعتبار، توانایی بانک‌ها در انجام وظیفه را تعیین می‌کند. ارائه وام به بخش‌های مختلف جامعه، بهترین روش برای مدیریت وجوه نقد اضافی توسط بانک‌ها است زیرا این بخش نسبت به سرمایه گذاری در بازار سرمایه از امنیت بیشتری برخوردار می‌باشد.
کلام آخر
نقدینگی در بانک ها می‌تواند از محل نگهداری پول نقد مستقیم و به صورت ارزی یا علی الحساب در بانک باشد. بیشتر اوقات، این مهم از طریق به دست آوردن اوراق بهادار حاصل می‌شود که می‌توانند با حداقل ضرر و زیان سریع به فروش برسند. این اساساً اوراق بهادار با اعتبار بسیار بالایی است که شامل اسناد دولتی است که دارای سررسید کوتاه مدت هستند. اگر سررسید آن‌ها به اندازه کافی کوتاه باشد، بانک ممکن است به راحتی منتظر آن‌ها بماند تا اصل را در سررسید بازگردانند. این وضعیت ضرورت وجود مدیریت در نقدینگی در بانک ها را نشان می‌دهد.
