مدیریت مقاومت در برابر تغییر، بخش مهمی از موفقیت همه تلاش های تغییر در هر سازمان است. برخورد با مقاومت تا حد زیادی به توانایی شما در تشخیص منابع واقعی یا علل مقاومت در برابر تغییرات بستگی دارد.
تغییر سازمانی فعالیتی است برای تغییر یا اصلاح چیزی در سیستم سازمانی شما. هدف اصلی این فعالیت بهبود عملکرد کسب و کار شما خواهد بود و باید برای آن برنامه ریزی درستی داشته باشید. اگر این روند تغییراتی را به دنبال داشته باشد که سازمان با آن بدتر شود، یا بهبودی حاصل نشود، نمی توانید شخصی را بیابید که مایل به اعمال تغییر باشد، اما در شرایط بهینه، حتما باید مقاومت در برابر تغییرات شناسایی شده و نسبت به رفع آن اقدام شود.
چرا ما به تغییرات سازمانی نیاز داریم؟
یک سازمان، تجارت یا شرکت در حال تعامل با محیط خود است. هر تغییر محیطی بر کار و عملکرد سازمان تأثیر می گذارد و به همین دلیل، سازمان باید خود را با توجه به تغییرات محیط تطبیق دهد. برای آماده کردن سازمان جهت دریافت این تغییرات، پیش آگاهی توسط مشاوره مدیریت می تواند بسیار تاثیرگذار بوده و از کند شدن این روال جلوگیری کند.
بنابراین، تغییر سازمان عبارت است از تفکیک و تخصصی شدن بخش های سازمان یا اصلاح سازمان با هدف اصلی بهبود فرآیندهای کلی کسب و کار و ایجاد سازگاری در محیط آن سازمان.
چرا در برابر تغییر مقاومت وجود دارد؟
وقتی در مورد تغییرات سازمانی صحبت می کنیم، لازم است ذکر کنیم که این فرآیند تنها یک حرکت از نقطه A به نقطه B نیست. اگر می خواهید در بهبود کسب و کار خود موفق شوید، باید موانع زیادی را پشت سر بگذارید. یکی از بزرگترین موانع، مقاومت در برابر تغییر به عنوان بخش جدایی ناپذیر از هر نوع تغییر در سازمان است.
مدیران باید توجه داشته باشند که همیشه افرادی در سازمان‌ها خواهند بود که در برابر تغییرات پیشنهادی مقاومت می کنند. بنابراین، کارایی و اثربخشی فرآیند تغییر در ارتباط مستقیم با مقاومت در برابر تغییر و مدیریت موفقیت آمیز مقاومت در برابر تغییر خواهد بود.
روش مدیریت مقاومت در برابر تغییر، چهار نوع از افراد را در مورد واکنش آنها به تغییرات تشخیص می دهد. بنابراین، ما می توانیم داشته باشیم:
- افرادی که روند تغییر را آغاز خواهند کرد.
- افرادی که تغییرات پیشنهادی را می پذیرند.
- کسانی که نسبت به تغییر پیشنهادی بی تفاوت خواهند بود.
- افرادی که تغییرات پیشنهادی را نمی پذیرند.
آن دسته از افرادی که در هیچ یک از گروه های فوق قرار نخواهند گرفت به احتمال زیاد در برابر تغییرات پیشنهادی مقاوم بوده و در عین حال انواع دیگری از تغییرات را می پذیرند یا آغاز می کنند.
۲۴ علل مقاومت در برابر تغییر
۱. تهدید قدرت در سطح فردی
به احتمال زیاد مدیران در مقابل تغییراتی که قدرت آنها را کاهش دهند، مقاومت می کنند. به این ترتیب تهدید قدرت، یکی از عوامل مقاومت در برابر تغییر است.
۲. تهدید قدرت در سطح سازمانی
با تغییر روند مدیریت برخی از گروه ها، بخش ها یا بخش های سازمان قدرتمندتر می شوند. به همین دلیل، برخی از افراد با چنین پیشنهاد یا فرآیندهایی که قدرت سازمانی خود را از دست می دهند، مخالف خواهند بود.
۳. از دست دادن کنترل کارکنان
فرآیند تغییر گاهی می تواند سطح کنترل مدیران را کاهش دهد. در صورتی که فرآیند تغییر به کاهش قدرت کنترل آنها نیاز داشته باشد، مدیران یا کارکنان می توانند در برابر تغییرات پیشنهادی مقاومت کنند.
۴. افزایش کنترل کارکنان
تغییرات سازمانی می تواند کنترل مدیریتی کارکنان را افزایش دهد و این فرآیند می تواند باعث شود که کارکنان در برابر چنین پیشنهادات جدیدی مقاومت کنند.
۵. عوامل اقتصادی
گاهی اوقات تغییرات سازمانی را می توان از نظر کارکنان صرفاً به عنوان چیزی که باعث کاهش یا افزایش حقوق آنها یا سایر امتیازات اقتصادی می شود که برخی از محل کار قبل از اجرای فرآیند تغییر برای آنها به ارمغان می آورد، دانست. طبیعی است که انتظار داشته باشیم کسانی که احساس می کنند بخشی از حقوق خود را از دست می دهند در مقابل این تغییر مقاومت کنند.
۶. تصویر، اعتبار و شهرت
هر محل کار تصویر، اعتبار و شهرت کافی را برای همه کارکنان به ارمغان می آورد. تغییرات سازمانی می تواند تغییر فاحشی در مزایای این کارکنان ایجاد کند. اگر این موضوع در مورد تغییر پیشنهادی صادق باشد، نارضایتی ایجاد می کند. بنابراین تصویر، اعتبار و شهرت یکی از عوامل مقاومت در برابر تغییر است.
۷. تهدید آسایش
تغییرات سازمانی در بسیاری از موارد، باعث ناراحتی شخصی می شود و زندگی کارکنان را دشوارتر می کند. آنها از آسایش وضع موجود به ناراحتی شرایط جدید منتقل می شوند. کارکنان دارای مهارت انجام یک کار قدیمی بدون توجه خاصی به انجام وظیفه هستند. هر کار جدید مستلزم فراموش کردن روش های قدیمی انجام کار و یادگیری چیزهای جدید است که منجر به اتلاف انرژی و نارضایتی می شود.
۸. امنیت شغلی
تغییر سازمانی می تواند برخی از موقعیت های کار را حذف کند، می تواند باعث اضافه شدن فن آوری، اخراج و غیره شود. امنیت شغلی به سادگی یکی از عوامل مقاومت در برابر تغییر است.
۹. تخصیص مجدد منابع
با تغییرات سازمانی، برخی گروه ها، بخش ها یا بخش های سازمان می توانند منابع بیشتری دریافت کنند در حالی که برخی دیگر ضرر خواهند کرد. این امر باعث مقاومت افراد، گروه ها یا بخش هایی می شود که برخی از منابع موجود خود را از دست خواهند داد.
۱۰. در حال حاضر منافع برخی از گروه های سازمان یافته در شرکت را به دست آورده است
تغییرات سازمانی می تواند گروه های جدید را برای موفقیت سازمان مهمتر کند. این یک تهدید بزرگ برای ائتلاف های قدیمی است که باعث تغییر مقاومت در گروه هایی می شود که با پیشنهادات بی اهمیت تر روبرو می شوند.
۱۱. پیامدهای برنامه های شخصی
تغییر سازمانی می تواند سایر برنامه ها، پروژه ها یا سایر فعالیت های شخصی یا خانوادگی را متوقف کند. به این ترتیب، این یکی از عوامل مقاومت در برابر تغییر افرادی است که با این تغییر به آنها دست می یابند.
۱۲. وابستگی بیش از حد به دیگران
در یک سازمان، کارکنانی وجود دارند که بیش از حد به افراد دیگر وابسته هستند. این وابستگی بر اساس حمایت فعلی است که از افراد قدرتمند دریافت می کنند. اگر روند تغییر تهدید آن وابستگی را به همراه داشته باشد، باعث مقاومت در برابر تغییر افرادی می شود که با این تغییر تهدید می شوند.
۱۳. درک نادرست فرآیند
افراد سازمانی معمولاً هنگامی که هدف واقعی تغییرات پیشنهادی را درک نمی کنند، مقاومت خواهند کرد. وقتی کارکنان این فرآیند را درک نمی کنند، معمولا چیز بدی را فرض می کنند. این باعث تغییر مقاومت می شود.
۱۴. بی اعتمادی به آغازگران تغییر
هنگامی که کارکنان به آغازگرهای فرآیند اعتماد ندارند، این فرآیند پذیرفته نمی شود و این باعث تغییر مقاومت می شود.
۱۵. ارزیابی ها و ادراکات مختلف
اگر افراد تغییرات پیشنهادی را یک ایده بد بدانند، ارزیابی و ادراک متفاوت می تواند بر تغییرات سازمانی تأثیر بگذارد. به همین دلیل، آنها در برابر تغییرات پیشنهادی مقاوم هستند.
۱۶. ترس از ناشناخته بودن
تغییرات سازمانی در بسیاری از موارد منجر به عدم قطعیت و مقداری ترس می شود. طبیعی است که مردم ترس از عدم قطعیت را احساس کنند. وقتی کارکنان در روند تغییر احساس عدم قطعیت می کنند، فکر می کنند تغییرات چیزی خطرناک هستند. این عدم قطعیت بر اعضای سازمان تأثیر می گذارد تا در برابر تغییرات پیشنهادی مقاومت کنند.
۱۷. عادات اعضای سازمان
کار کارکنان بر اساس عادت است و وظایف کاری نیز بر اساس آن عادات انجام می شود. تغییرات سازمانی مستلزم تغییر عادات و به دلیل نارضایتی از این پیشنهادات است.
۱۸. تجربه قبلی
همه کارکنان در حال حاضر تجربه ای در فرآیند تغییر سازمانی قبلی دارند. بنابراین، آنها می دانند که این روند آسان نیست. آن تجربه به سادگی به آنها می گوید که اکثر فرآیندهای تغییر در گذشته شکست خورده بودند. پس این روند می تواند باعث تغییر مقاومت شود.
۱۹. تهدید روابط بین فردی
کارکنان اغلب با یکدیگر دوست هستند و در داخل و خارج از سازمان روابط اجتماعی و بین فردی قوی دارند. اگر فرآیند تغییر سازمانی را می توان تهدیدی برای این شبکه های اجتماعی قدرتمند در سازمان دانست، کارکنان آسیب دیده در برابر این تغییر مقاومت خواهند کرد.
۲۰. ضعف تغییرات پیشنهادی
گاهی اوقات تغییرات پیشنهادی ممکن است دارای ضعفی باشند که توسط کارکنان تشخیص داده شود. بنابراین، تا زمانی که این نقاط ضعف برطرف نشده یا برطرف نشوند، آن کارکنان در برابر اجرای فرآیند مقاومت خواهند کرد.
۲۱. منابع محدود
مشکل عادی در هر سازمان داشتن منابع محدود است. هنگامی که منابع محدود هستند و با تغییرات سازمانی، این منابع تهدید می شوند پس احتمال مقاومت در برابر تغییر بیشتر است.
۲۲. اینرسی بوروکراتیک
هر سازمان مکانیسم های خاص خود را به عنوان قوانین، سیاست ها و رویه ها دارد. گاهی اوقات وقتی افراد می خواهند رفتار خود را تغییر دهند، این مکانیسم ها در بسیاری موارد می توانند در برابر تغییرات پیشنهادی مقاومت کنند.
۲۳. پردازش اطلاعات انتخابی
افراد معمولاً پردازش اطلاعاتی انتخابی دارند یا فقط چیزی را می شنوند که می خواهند بشنوند. آنها به سادگی اطلاعات مخالف وضعیت کنونی را نادیده می گیرند و با این کار نمی خواهند جنبه های مهم تغییرات پیشنهادی را بپذیرند. به همین دلیل، در برابر تغییرات مقاوم به نظر می رسند.
۲۴. کارکنان ناآگاه
اغلب اطلاعات کافی در مورد تغییرات سازمانی که باید اجرا شود به کارکنان ارائه نمی شود و به طور معمول، این می تواند باعث تغییر مقاومت شود.
کلام آخر
در بالا نمونه هایی از دلایل مقاومت نسبت به تغییر در سازمان‌ها و ادارات را مرور کردیم. شما چه موارد دیگری را می شناسید که در بالا به آنها اشاره نشده باشد؟
