نقد و بررسی مدل برنامه ریزی استراتژیک

مدل‌های برنامه ریزی استراتژیک به عنوان نقشه‌هایی هستند که ما می‌توانیم هنگام برخورد با روند ایجاد یک برنامه استراتژیک از آنها پیروی کنیم. ما طیف وسیعی از مدل‌های استراتژیک مختلف را انتخاب کرده‌ایم که در این مقاله به آن می‌پردازیم.

مدلهای برنامه ریزی استراتژیک چیست؟

مدل برنامه ریزی استراتژیک در واقع یک اصطلاح جمعی برای تعدادی از عناصر است که در فرآیند برنامه ریزی استراتژیک نقش دارند. اجزای اصلی یک مدل برنامه ریزی استراتژیک معمولاً شامل موارد زیر است:

ساختار الگو برای ایجاد اهداف.
چارچوبی برای کمک به شما در تصمیم گیری در مورد آنچه می خواهید کار کنید.
یک ساختار شل از حاکمیت برای کمک به شما در مدیریت و پیگیری استراتژی خود.
شما می توانید مدل های برنامه ریزی استراتژیک را به عنوان «الگو» در نظر بگیرید که می توانید ایده های خود را در آنها قرار دهید. در پایان، شما با یک برنامه استراتژیک که دارای ساختار معقول است و مجموعه روشنی از اقدامات را بر اساس آن به شما ارائه می دهد، ظاهر می شوید. اکنون که ما مدل برنامه ریزی استراتژیک را تعریف کرده ایم، بیایید عناصر مختلفی را که باید شامل آنها باشد، بررسی کنیم.

در اصل هر مدل برنامه ریزی استراتژیک خوب سه بخش دارد:

ساختار به اجزای مختلف برنامه استراتژیک شما و چگونگی تناسب همه آنها با یکدیگر اشاره می کند. به عنوان مثال: ساختار شما ممکن است با یک Vision Statement شروع شود، سپس به مقادیر مناطق تمرکز و هر تعداد سطح هدف سرازیر شود.

چارچوب ها اساساً روش هایی هستند که می توانید از آنها برای دستیابی به اهداف خود استفاده کنید و همچنین اهداف خود را دسته بندی کنید تا مطمئن شوید متعادل هستند و نیازهای شما را برآورده می کنند. می توانید راهنمای ما را برای برخی از چارچوب های استراتژیک محبوب تر در اینجا بررسی کنید.

حاکمیت به نحوه ردیابی و گزارش عناصر هدف استراتژی شما اشاره می کند.

ما عمداً تنها نمونه هایی از مدل های برنامه ریزی استراتژیک را انتخاب کرده ایم که شامل ساختار و حکمرانی می شوند، زیرا ما فکر می کنیم که هر دو در اجرای برنامه استراتژیک شما بسیار مهم هستند. اگر هیچ راه موثری برای اجرای واقعی آن ندارید داشتن یک استراتژی عالی روی کاغذ چیست؟!

ابتدا باید تفاوت چارچوب‌های برنامه ریزی استراتژیک و مدل‌های برنامه ریزی استراتژیک را روشن کنیم. تعداد کمی از منابع آنلاین از این اصطلاحات به جای یکدیگر استفاده می کنند اما در واقعیت، آنها چیزهای کاملاً متفاوتی هستند.

در مورد این موضوع چند برداشت متفاوت خواهید داشت اما تعاریفی که به نظر ما مفیدتر است به شرح زیر است:

یک مدل برنامه ریزی استراتژیک به ساختار کلی اشاره دارد که شما در فرآیند برنامه ریزی استراتژیک خود به کار می برید. در آن اجزای مختلف و نحوه تعامل آنها با یکدیگر شرح داده می شود. من قصد دارم از مثال یک معمار در حال ساختن فرودگاه استفاده کنم. یک مدل از فرودگاه در سطح بالایی به شما نشان می دهد که چگونه جاده های نزدیک به سالن خروج متصل می شوند و چگونه سالن خروج به مهاجرت متصل می شود، که سپس به پایانه ها، باند ها و غیره متصل می شود. به همین ترتیب، هر یک از عناصر یک استراتژی منسجم را توصیف می کند و آنچه آنها انجام می دهند، چگونه با هم هماهنگ می شوند و به چه ترتیب.

یک چارچوب برنامه ریزی استراتژیک به رویکرد مفهومی اشاره می کند که برای تکمیل برنامه استراتژیک خود به ارمغان خواهید آورد. در مثال فرودگاه ما، ممکن است از یک قاب ساختمان استفاده کنیم که به منظور حداکثر رساندن سرعت حرکت افراد در فرودگاه برای کارایی طراحی شده است. یا به طور متناوب، ممکن است از چارچوبی استفاده کنیم که نه برای حداکثر رساندن سرعت، بلکه برای به حداکثر رساندن مدت زمانی که مردم در مغازه های فرودگاه می گذرانند طراحی شده است. این دو رویکرد بسیار متفاوت برای ساخت فرودگاه است. بنابراین دو چارچوب متفاوت هست. با این حال بیشتر آنها از یک مدل کلی استفاده می کنند.

راه دیگر این است که بگوییم مدل های برنامه ریزی استراتژیک ساختار سطح بالایی را ارائه می دهند در حالی که چارچوب های برنامه ریزی استراتژیک اصول طراحی را برای جزئیات برنامه های استراتژیک ما ارائه می دهند. به عبارت دیگر، شما همیشه باید با انتخاب مدل برنامه ریزی استراتژیک خود شروع کنید و سپس به سراغ انتخاب چارچوب برنامه ریزی استراتژیک خود بروید. شما حتی می توانید چندین چارچوب مختلف را در مدل خود ترکیب کرده و مطابقت دهید. یعنی می توانید با انجام تجزیه و تحلیل SWOT شروع کنید و سپس ۳ افق نوآوری مک کینزی را در بالا اعمال کنید.