S1 ) ﺳﺎﻣﺎﻧﺪهی (SORT/SEIRI): ﺟﺪﺍﺳﺎﺯی ﺍﻗﻼﻡ ﻏﻴﺮﺿﺮﻭﺭی ﺍﺯ ﺿﺮﻭﺭی ﻭ ﺣﺬﻑ ﺍﻗﻼﻡ ﻏﻴﺮﺿﺮﻭﺭی
S2) ﻧﻈﻢ ﻭ ﺗﺮﺗﻴﺐ (SET IN ORDER/SEITON): ﻣﺮﺗﺐ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻗﻼﻡ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﺳﺎنی ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺑـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ ﺩﺳﺘﺮسی ﺩﺍﺷﺖ
S3) ﻧﻈﺎﻓﺖ (SHINE/SEISO): ﺗﻤﻴﺰ ﻛﺮﺩﻥ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﻟﻮﺩگی ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺟـﺎ ﻛﺜﻴﻒ ﻧﺒﺎﺷﺪ
S4) ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﺳﺎﺯی (Standardization/SEIKETSU): ﺣﻔﻆ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭی و ﺳﺎﻣﺎﻧﺪهی ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻭ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮی ﺍﺯ ﺑﻬﻢ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻧﻈﻢ، ﻧﻈﺎﻓﺖ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎی ﻻﺯﻡ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺁﻧﻬﺎ
S5) ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎﺯی (SUSTAIN/SHITSUKE): ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻭ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺮﺍی ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮﺩ- ﻓـﺮﺩ کارکنان ﺍﻳـﻦ ﺍﺻﻮﻝ ﺭﺍ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ (ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎﺯی)
سازمانهایی که فاقد ۵S هستند اغلب با چالش های زیر روبرو می باشند؟
۱- ریخت و پاش در همه جا دیده میشود، از اتاقهای اداری گرفته تا داخل کارگاه، هیچ چیز جای مشخصی ندارد و افراد گاها مدت زمان زیادی طول می کشد تا اقلام مورد نیاز را پیدا کنند، بدتر اینکه این موضوع اهمیتی هم برای افراد ندارد.
۲- وسایلی دیده میشود که در گوشه و کنار تلنبار شده و به خاطر اینکه مدت زیادی است که استفاده نشده، کاملا خاک گرفته و یا پوسیده شدهاند.
۳- فضاهای زیادی توسط وسایلی که استفاده نمی شوند، اشغال شده است. اغلب وسایل تمیز نیستند و نظافت دیر به دیر انجام میشود.
۴- نظافت چه در کارگاه و چه در محیط های اداری اهمیت چندانی ندارد. وسایل و تجهیزاتی در کارگاه دیده می شوند که روغن ریزی دارند یا بسیار کثیف شدهاند. بعضا صداهای آزار دهنده ای در کارگاه شنیده میشود مثل صدای الکتروموتورهایی که مدتهاست به آنها رسیدگی نشده است. سیمکشیها در کارگاه بسیار نامرتب و از هر گوشه به گوشه دیگر سیمی کشیده شده است و نمونه های مشابه دیگر.
۵- افراد به دلخواه خود وسایل اداری یا تجهیزات کارگاهی یا لوازم شخصی را در هرکجا که بخواهند میگذارند و نظم و انضباط خاصی در محیط کارگاه حاکم نیست. افراد اغلب از اینکه نداشتن نظم در کارگاه می تواند مشکلات متعدد را برای آنها بوجود آورد، آگاهی ندارند. در این مجموعه ها معمولا نرخ بروز حوادث ایمنی بالاست.
سازمانهایی که ۵S را اجرا کرده اند به این دستاوردها رسیدهاند؟
۱- در این سازمانها نظم در محیط کارگاه و محیط اداری به شکل قابل ملاحظهای موج میزند.
۲- به هرگوشه که مینگری میبینی هر چیز به دلیلی در جایی قرار دارد و چیز اضافه ای در محیط دیده نمیشود.
۳- فضاها بسیار دلنشین، منظم و با رنگ های مشخص، تفکیک شده اند. آراستگی و نظم را می توان احساس نمود.
۴- هر چیز در کمترین زمان ممکن پیدا میشود و هیچ سردرگمی در قسمت های مختلف مانند انبار، محیط کارگاه، محیط اداری و … به دلیل آشفتگی محیطی دیده نمیشود.
۵- کارکنان می دانند که نظم و رعایت آن، چه دستاوردهایی برای آنها خواهد داشت و بی نظمی چه تبعاتی دارد. آنها از تمام فضاهای کارگاه به نحو مطلوب استفاده می کنند و این امر باعث میشود محیط شاداب تری نیز داشته باشند.
۶- تعیین مسیرهای تردد و رنگ آمیزی آنها، وجود جانمایی برای تک تک ابزار به شکل تخته های ابزار حتی در داخل کمدهای ابزار، تمیزی و آراستگی محیط و بسیاری از موارد دیگر که چشم هر بیننده ای را به خود معطوف می کند، در این سازمانهابه صورت فرهنگ درآمده و امری روتین است.
خدمات ۵S گروه مشاوران غزال، شامل مراحل زیر است؟
۱- مشاورین ما به همکاران شما می آموزند که چگونه باید مراحل متوالی ۵S را انجام دهند. آنها مرحله به مرحله از اجرای S1 تا S5 چگونگی انجام کار را در حضور شما تشریح خواهند نمود و به همکاران شما می آموزند چگونه از هر مرحله به مرحله بعدی عبور نمایند.
۲- مشاورین ما در کنار همکاران شما خواهند بود و نمونه های متعددی را به صورت مشترک اجرا خواهند کرد تا همکاران شما به صورت عملی با نحوه انجام کار کاملا آشنا شوند.
۳- مشاورین ما در محیط کاری شما کارگاه های آموزشی و عملی برای یادگیری بهتر اجرا خواهند کرد.
۴- مشاورین ما در هنگام آموزش مراحل مختلف انجام کار، ضرورت اجرای کار به همراه دستاوردها را برای همکاران شما تشریح کرده و فواید اجرای نظام ۵S از کارگر تا کارفرما را تشریح می کنند.
۵- مشاورین ما به شما خواهند گفت که چگونه سیستم انگیزشی مناسبی برای سرعت بخشیدن به اجرای نظام ۵S طراحی و اجرا نمایید. این سیستم انگیزشی مطابق با شرایط سازمانی شما طراحی خواهد شد.
۶- مشاورین ما به شما خواهند آموخت که چگونه پس از استقرار کامل نظام ۵S آن را ارزیابی نمایید و به همکارانتان امتیاز دهید و عملکرد آنها در این نظام را مورد سنجش قرار دهید.
۷- مشاورین ما راهکارهایی را که باعث حفظ این نظام در سطح کارگاه و محیط های اداری میشود را به کارفرمایان نشان خواهند داد تا مطابق با آن، نظام ۵S در سازمان حفظ شود و پایدار باقی بماند.