شایستگی ها و تواناییهای یک شرکت ارتباط مستقیمی با مدیریت آن دارد. وظایف عمده مدیران عبارتند از: برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت، کنترل و هماهنگی. این وظایف درجهت دستیابی به اهداف تعیین شده از طریق بکارگیری نیروی انسانی و دیگر منابع می باشد. معمولا مدیران و تواناییهای مدیریت بر اساس عملکرد تاریخی سنجیده می شوند و مورد قضاوت قرار می گیرند.
مهمترین عواملی که می توان برای قضاوت در مورد یک مدیر به آنها استناد کرد عبارتند از :
- توانایی در حفظ موقعیت رقابتی شرکت
- توانایی توسعه شرکت
- توانایی حفظ حاشیه سود شرکت از طریق کنترل هزینه ها
- توانایی حفظ تولید مؤثر از طریق استفاده مناسب از ماشین آلات و تجهیزات
- توانایی تامین مالی شرکت جهت انجام طرحهای توسعه
- توانایی برقراری ارتباط مناسب با ذینفعان
تجزیه و تحلیل مالی می تواند یکی از ابزارهای موثر برای مدیریت موفق و باثبات باشد. محیط اقتصادی مناسب و یا شرایط ویژه بازار ممکن است افزایش عملکرد مناسب شرکت را برای یک دوره زمانی به دنبال داشته باشد اما در نهایت توانایی ها و ویژگی های شرکت و مدیریت آن می باشد که عملکرد آن را در بلند مدت جهت می دهد. به عبارت دیگر شرایط متغیر بازار گاهی رشد غیر منتظره ای را برای شرکتها رقم می زند اما آنچه در بلند مدت باعث حفظ رشد می شود، پتانسیل های موجود در شرکت می باشد.
تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی می‌تواند به منظور ارزیابی عملکرد و پیش‌بینی آینده شرکتها استفاده شود.
تحلیل نسبت ها در صورت های مالی
با استفاده از تکنیک‌های تجزیه و تحلیل نسبت‌های مالی می‌توان شناخت بهتری از وضعیت مالی شرکتها به دست آورد. معمولاً محاسبه نسبت‌های مالی بسیار ساده است اما تحلیل این نسبت‌ها اهمیت دارد. تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی با استفاده از برخی نسبت‌ها درواقع کوششی است جهت ارزیابی نقاط قوت و ضعف یک شرکت از طریق بررسی ارقام قیدشده در گزارش‌ها.
برخی نسبت‌ها ممکن است با توجه به دیدگاه و علاقه مدیران عامل شرکتها بیشتر استفاده می‌شود یا ممکن است نسبت‌های دیگری که در طبقه‌بندی فوق به آنها اشاره نشده نیز تهیه و بررسی شود. اما باید توجه داشت، زمانی که نسبت خاصی محاسبه می‌شود این نسبت با نسبت‌های دیگر شرکت موردنظر ارتباط دارد و علاوه بر آن، به همان نسبت در سال گذشته و با نسبت‌های مشابه در شرکت‌های رقیب مقایسه می‌شود. این مقایسه‌ها نشان‌دهنده روند وضعیت شرکت در طی دوره‌های مختلف و همچنین قدرت رقابت شرکت با شرکت‌های دیگر در صنعت خود است.
مدیران عامل باید بدانند که تجزیه و تحلیل نسبت‌ها، نقطه پایانی به تجزیه و تحلیل وضعیت شرکت نیست، بلکه در اکثر موارد نشان‌دهنده زمینه‌هایی است که به بررسی‌های بیشتر نیاز دارد.
تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی چیست؟
تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی شرکت به رهبران کمک می‌کند فرصت‌ها و مشکلات مالی که شرکت با آنها مواجه می‌شود را پیدا کنند. صورت‌های مالی نبض سلامت مالی شرکت هستند و با یادگیری روش‌های تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی، مدیران می‌توانند بفهمند که آیا شرکت قادر به پرداخت هزینه‌ها، بدهی و یا افزایش سرمایه‌گذاری‌ها برای توسعه کسب‌وکار هست یا نه. تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت در طول زمان و شناسایی روندهای عملکرد و همچنین برای ارزیابی اوراق بهادار صاحبان سهام شرکت، ارزیابی خطرات مالی و انجام دقیق حساب‌ها قبل از ادغام و خرید مفید است. اجزای صورت‌های مالی عبارت‌اند از:
- الف) صورت سود و زیان
- ب) ترازنامه
- ج) صورت جریان وجوه نقد
- د) صورت سود و زیان جامع
تجزیه و تحلیل صورت های مالی در ۴ مرحله انجام می شود:
1 – شناسایی ویژگی اقتصادی صنعت مورد نظر
اول، تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش صنعت انجام می شود که زنجیره‌ای از فعالیت‌ها شامل ساخت، تولید و توزیع محصولات و یا خدمات شرکت است. معمولاً روش‌هایی مانند پنج نیروی پورتر یا تجزیه و تحلیل ویژگی‌های اقتصادی در این مرحله استفاده می‌شود.
۲- شناسایی استراتژی‌های شرکت
در این مرحله به ماهیت محصول و خدماتی که شرکت عرضه می‌کند ازجمله منحصربه‌فرد بودن محصول، سطح حاشیه سود، ایجاد وفاداری نسبت به برند و کنترل هزینه‌ها توجه می شود. علاوه بر این، عواملی مانند یکپارچه‌سازی زنجیره تأمین، تنوع صنعت و تنوع جغرافیایی را باید در نظر گرفت.
۳- ارزیابی کیفیت صورت‌های مالی شرکت
صورت‌های مالی مهم را در چارچوب استانداردهای حسابداری مربوطه بررسی می شود. در بررسی حساب‌های ترازنامه، مسائلی ازجمله تشخیص، ارزیابی و طبقه‌بندی برای ارزیابی صحیح مهم هستند. سؤال اصلی باید این باشد که آیا این ترازنامه تصویر کاملی از وضعیت اقتصادی این شرکت را به نمایش می‌گذارد یا خیر. هنگام ارزیابی صورتحساب درآمد نکته اصلی این است که کیفیت درآمد را به‌عنوان تصویری کامل از عملکرد اقتصادی شرکت ارزیابی شود. ارزیابی صورتحساب جریان‌های نقدی به شناخت و درک تأثیر وضعیت نقدینگی این شرکت ازجمله عملیات، سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های مالی در طول دوره_در اصل منشأ درآمدها، جایی که پول‌ها خرج شده و نحوه‌ای که نقدینگی شرکت تحت تأثیر قرارگرفته است_ کمک می‌کند.
۴- تحلیل سودآوری و ریسک‌های شرکت
در این مرحله، متخصصان مالی با ارزیابی شرکت و صورت‌های مالی آن می‌توانند بر ارزش شرکت بیفزایند. رایج‌ترین ابزارهای تجزیه و تحلیل، نسبت‌های صورت‌های مالی کلیدی مربوط به نقدینگی، مدیریت دارایی و سودآوری، ارزیابی خطر یا بازار و مدیریت و پوشش بدهی هستند. با توجه به سوددهی، دو سؤال بزرگ وجود دارد که باید پرسید: صرف‌نظر از اینکه شرکت چگونه دارایی‌های خود را تأمین می‌کند عملیات شرکت نسبت به دارایی‌های آن چقدر سودآور هستند و از دیدگاه سهامداران، چقدر این شرکت سودآور است. همچنین لازم است یاد بگیرید که چگونه معیارهای بازدهی با عوامل تأثیرگذار اولیه تعیین می‌شود. درنهایت، تجزیه و تحلیل نسبت‌های صورت‌های مالی به شیوه‌ای مقایسه‌ای بسیار ضروری است. نسبت‌های اخیر و نسبت‌های مربوط به دوره‌های قبلی و یا شرکت‌های دیگر و یا صنعت‌های دیگر بایستی مورد بررسی و مقایسه قرار گیرند و درنهایت گزارشات عملکرد فعلی و پیشنهادات جهت عملکرد آتی ارائه شود.