مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM) یک مدل تعالی و چارچوبی برای اندازه گیری نقاط قوت و زمینه‌های بهبود سازمان در کل فعالیت‌های آن است. اصطلاح تعالی به این دلیل استفاده می‌شود که مدل تعالی بر آنچه سازمان برای ارائه خدمات یا محصول عالی به مشتریان، کاربران، خدمات یا سهامداران خود انجام می‌دهد یا می‌تواند انجام دهد، متمرکز است.
در حالی که ریشه مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت در بخش خصوصی است، سازمان‌های دولتی و داوطلبانه نیز می‌توانند از استفاده از مدل تعالی بهره مند شوند. این مدل مجموعه‌ای گسترده و منسجم از پیش فرض‌ها را درباره آنچه برای یک مدیریت سازمان خوب لازم است را ارائه می‌دهد. هر سازمانی می‌تواند به روش خود برای مدیریت و توسعه از EFQM استفاده کند.
مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM) چیست؟
در این مدل ۹ ایده بزرگ یا معیار وجود دارند که این فرضیه را پایه ریزی می‌کنند و سعی دارند کلیه فعالیت‌های یک سازمان را پوشش دهند. این ۹ ایده به فعالیت کننده‌ها و نتایجی تقسیم می‌شوند. معیارهای مدل تعالی مربوط به نحوه رفتار سازمان، نحوه مدیریت کارکنان و منابع خود، نحوه برنامه ریزی استراتژی و نحوه بررسی و نظارت بر فرآیندهای اصلی است.
پنج مورد از ۹ معیار توانمندساز و چهار مورد دیگر نتیجه بخش بودن را تداعی می‌کنند. معیارهای توانمندسازی به فرآیندهای اجرایی سازمان مربوط است. معیارهای نتیجه بخش بودن، آنچه که یک سازمان به دست می‌آورد را پوشش می‌دهند. نتایج توسط فعال کننده‌ها ایجاد می‌شوند و بازخورد نتایج، به بهبود فعالیت کننده‌ها کمک می‌کند. این مدل به رسمیت شناختن رویکردهای بسیاری برای دستیابی به تعالی پایدار در تمام جنبه‌های عملکرد است.
این ۹ ایده عبارتند از:
- رهبری
- مردم
- سیاست و استراتژی
- مشارکت و منابع
- فرایندها
- نتایج مردم
- نتایج مشتری
- نتایج جامعه
- نتایج عملکرد کلیدی
هر یک از این ۹ معیار برای شرح جزئیات بیشتر مفهوم تعالی در آن منطقه و بررسی میزان عملکرد یک سازمان از طریق لیستی از سوالات عملی که از خود می‌پرسد، تقسیم می‌شوند. نقطه شروع برای بیشتر سازمان‌ها، جمع آوری شواهد مربوط به ۹ معیار مدل است. این شامل پرسیدن برای هر یک از معیارها، اینکه ما چقدر خوب هستیم و چگونه می‌توانیم پیشرفت کنیم؟ بسته به سازمان، شواهد ممکن است انواع مختلفی داشته باشند. شورای ملی سازمان‌های داوطلبانه (NCVO) پیشنهاد می‌کنند که هر سازمانی باید روشی برای استفاده از چارچوب متناسب با آنها پیدا کند.
آنها مثال‌هایی از این موارد را ارائه می‌دهند:
- پرسش‌نامه‌های مبتنی بر مدل:
- رویکرد کارگاهی که در آن شواهد مربوط به نحوه تحقق این نه معیار از سراسر سازمان جمع آوری می‌شود.
- روشی که در آن سازمان سند مفصلی برای توصیف آنچه که تحت هر یک از معیارها و زیرمعیارها انجام می‌دهد، تهیه می‌کند.
- رویکردی برای یک سازمان کوچک یا تیم‌های کوچک در یک سازمان بزرگ‌تر، شامل جلسات نیم روزه ای است که از طریق مدل کار می‌کنند تا تصویری سریع از مکان تحت معیارهای مختلف بدست آورند.
هنگامی که این تمرین خود ارزیابی آغاز شد، سازمان می‌تواند با کمک راهنمایی موجود در انتشارات مربوط به مدل یا آموزش‌های بیشتر در زمینه ای که نیاز به بهبود دارد، برای بهبود عملکرد خود اقدام کند. بنیاد کیفیت (BQF) همچنین ابزاری نرم افزاری به نام BQFsnapshot ایجاد کرده است که در اکثر رایانه‌های مبتنی بر ویندوز اجرا می‌شود.
هدف این است که راهی ساده و سریع در مورد چگونگی سنجش سازمان شما از ویژگی‌های تعالی ارائه دهد. اگرچه بیشتر سازمان‌ها بر روی بهبود عملکرد خود با استفاده از مدل متمرکز هستند، اما می‌توان عملکرد را بر خلاف معیارها امتیازدهی کرد و این معیار داخلی، بهبود را برای یک دوره زمانی فراهم می‌کند.
توسعه، مالکیت و پشتیبانی در مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت
مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM)، مالکیت معنوی مدل تعالی را دارد. این یک بنیاد غیرانتفاعی عضویت در بروکسل است و در سال ۱۹۸۹ توسط مدیران عامل کسب و کار بزرگ اروپایی تأسیس شد.
مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت، در ابتدای سال ۱۹۹۲ به عنوان چارچوبی برای ارزیابی برنامه‌های کاربردی جایزه کیفیت اروپا معرفی شد. این یک چارچوب سازمانی به طور گسترده در اروپا بوده و پایه ای برای مجموعه ای از جوایز ملی و منطقه‌ای کیفیت شده است.
مدل EFQM به عنوان یک سیستم مدیریتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که نظم خود ارزیابی سازمان را تشویق می‌کند. مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت، ابزاری کاربردی است که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا این کار را با اندازه گیری جایی که در مسیر تعالی هستند، انجام دهند.
کمک به آنها در درک شکاف‌ها و راه حل‌های محرک صرف نظر از اندازه و ساختار و بخش، برای سازمان قابل استفاده است. ارزیابی شخصی برای سازمان‌های کوچک و بزرگ، در بخش‌های دولتی و خصوصی کاربرد گسترده ای دارد. نتایج حاصل از ارزیابی خود می‌تواند به عنوان بخشی از روند برنامه ریزی کسب و کار و خود مدل به عنوان پایه ای برای بررسی عملیاتی و پروژه مورد استفاده قرار گیرد.
مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت یک چارچوب بدون نسخه است که تشخیص می‌دهد رویکردهای زیادی برای دستیابی به تعالی پایدار وجود دارند. در این رویکرد برخی از مفاهیم اساسی وجود دارند که مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت را پایه ریزی می‌کنند. با این حال، این مفاهیم ثابت نیستند. پذیرفته شده است که با توسعه و پیشرفت سازمان‌های عالی، آنها اضافه کاری خود را تغییر خواهند داد.
مفاهیم اصلی این مدل در زیر ذکر شده‌اند:
- جهت گیری نتایج: تعالی، دستیابی به نتایجی است که همه ذینفعان سازمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- تمرکز مشتری: تعالی ایجاد ارزش پایدار مشتری است.
- رهبری و تداوم هدف: تعالی رهبری بصیر و الهام بخش است، همراه با هدف.
- مدیریت توسط فرآیندها و حقایق: تعالی مدیریت سازمان از طریق مجموعه ای از سیستم‌ها، فرآیندها و حقایق بهم وابسته است.
- توسعه و مشارکت مردم: تعالی به حداکثر رساندن سهم کارکنان از طریق توسعه و مشارکت آنها است.
- یادگیری مداوم، نوآوری و بهبود: تعالی با استفاده از یادگیری برای ایجاد فرصت‌های نوآوری و بهبود، وضع موجود را به چالش می‌کشد و تغییرات را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- توسعه مشارکت: تعالی در حال توسعه و حفظ مشارکت‌های ارزش افزوده است.
- مسئولیت اجتماعی سازمان: تعالی بیش از حداقل چارچوب نظارتی است که در آن سازمان فعالیت می‌کند و تلاش کرده انتظارات سهامداران خود را در جامعه درک و به آنها پاسخ دهد.
